Het komt vaak in het nieuws de laatste tijd en het is een belangrijke reden voor het ontstaan van de Advieswinkel: de lange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Sinds 1 januari dit jaar zijn alle instellingen die psychische zorg bieden verplicht om open te zijn over hun actuele wachttijden. Hoewel dit scheelt in het zoeken naar hulp, is het plaatje niet erg rooskleurig. Aan de hand van twee fictieve personen schetsen we in deze blog een beeld van de ernst van het probleem: Inge in de basis-GGZ en Pieter in de specialistische GGZ (hoe de GGZ ook alweer in elkaar zit, lees je hier).

Basis-GGZ

Inge van 36 is vorig jaar gescheiden en sinds enkele maanden ziet ze het niet meer zitten. Ze komt haar bed maar heel moeilijk uit en heeft nergens zin in. Werken gaat nog net, maar verder ligt ze vooral veel op de bank en kijkt ze series. De huisarts wil haar doorverwijzen naar een behandelaar in de GGZ voor diagnostiek en behandeling omdat hij denkt dat ze een depressie zou kunnen hebben.

Hoe snel kan zij terecht bij een psycholoog, in haar woonplaats Amsterdam? We bekijken een aantal voorbeelden:

  • GGZ InGeest heeft een wachttijd van 8 weken (5 weken tot intake en 3 tot behandeling)
  • Ook PsyQ heeft een lange wachttijd: hier zou Inge 14 weken moeten wachten (9 weken tot intake en 5 tot behandeling)
  • Een kleinere instelling biedt ook geen oplossing, zoals de Psychologen Groepspraktijk laat zien. Ook zij hebben te kampen met meer aanmeldingen dan zij aankunnen en hebben een wachttijd van ten minste 3 maanden
  • Gelukkig zou Inge bij Arkin op dit moment sneller terecht kunnen: hier staat nu een wachttijd van 4 weken (2 + 2).

Specialistische GGZ

Pieter is 16 en heeft altijd al veel moeite gehad met veranderingen en sociale contacten. Op zijn zevende kreeg hij de diagnose autisme spectrum stoornis. Hij heeft hier eerder hulp voor gehad en het ging goed. Enkele maanden geleden ging het echter weer bergafwaarts. Zijn ouders zijn ten einde raad en kunnen maar moeilijk contact met hem krijgen. Zijn cijfers op school lijden onder de situatie. Zijn ouders zoeken een instelling die gespecialiseerd is in autisme spectrum stoornissen. We kijken naar de actuele wachttijden voor specialistische zorg in zijn woonplaats Utrecht. Het resultaat is treurig:

  • Bij het UMC zou Pieter na 8 weken terecht kunnen voor een intake.
  • Altrecht geeft aan dat de wachttijd voor een intake op dit moment 55 weken bedraagt, en dan moet je nog 19 weken wachten tot je daadwerkelijk behandeld wordt.
  • En Dokter Bosman heeft een behandelstop voor dit jaar, wat betekent dat er de rest van het jaar geen nieuwe jongeren worden aangenomen.

Gevolgen

En hoewel Pieter en Inge niet echt bestaan, is hun verhaal niet vreemd in de GGZ. Een hele lastige situatie voor de gedupeerden. Zij willen graag snel hulp voor problemen om te voorkomen dat het erger wordt. Mensen wachten vaak al lang met hulp zoeken en dan is het extra vervelend als zij zo lang moeten wachten als ze de stap uiteindelijk gezet hebben. Zo kunnen problemen die misschien nog niet eens heel ernstig zijn, flink verergeren. Heel jammer, want daarmee wordt het ook weer veel lastiger om te behandelen!

Ontwikkeling?

Ondanks de deadline die het kabinet stelde, om de wachtlijsten voor 1 juli te verkorten, zijn de wachttijden nauwelijks afgenomen. Voor sommige problemen (vooral autisme spectrum stoornissen en persoonlijkheidsproblematiek) zijn de wachtlijsten zelfs langer geworden. De geestelijke gezondheidzorg moet veel werk verzetten met weinig geld. Belangenorganisaties werken hard aan oplossingen voor het problemen en stellen onder andere meer opleidingsplekken voor en ruimere mogelijkheden voor pas afgestudeerden.

Wij van De Advieswinkel hopen van harte dat het wat oplevert en dat de wachtlijsten binnen afzienbare tijd verkort kunnen worden. En in de tussentijd hopen wij een steentje bij te dragen met onze open inloopspreekuren, waarmee mensen altijd op korte termijn een stukje op weg geholpen kunnen worden.